Cofnięcie zezwolenia jest szczególnym instrumentem nadzorczym w regulacji rynku ubezpieczeniowego, używanym – z założenia – w interesie ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
Zgodnie z art. 172 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej:
organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń:
1) nie spełnia wymogu zgodności z minimalnym wymogiem kapitałowym, a przedstawiony krótkoterminowy plan finansowy nie został zaakceptowany przez organ nadzoru, lub
2) nie zrealizował w terminie 3 miesięcy od dnia stwierdzenia niezgodności z minimalnym wymogiem kapitałowym krótkoterminowego planu finansowego.
Natomiast zgodnie z art. 172 ust. 2 tejże ustawy:
organ nadzoru może cofnąć zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń, jeżeli:
1) krajowy zakład ubezpieczeń:
a) przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania zezwolenia,
b) wykonuje działalność z naruszeniem przepisów prawa, statutu, planu działalności lub nie zapewnia zdolności do wykonywania zobowiązań,
c) zaprzestanie wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez okres dłuższy niż 6 miesięcy,
d) złoży wniosek o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej,
e) nie rozpoczął wykonywania działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wydania zezwolenia.
KNF w uzasadnieniu decyzji przywołał art. 172 ust. 2 lit. b ustawy.
TUW Medicum miał zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie grup ubezpieczeń z Działu II. Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe (grupy: 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 18; a więc praktycznie w zakresie całego działu, z wyjątkiem ubezpieczeń ochrony prawnej). Por. załącznik do ustawy.
Decyzja organu nadzoru jest natychmiast wykonalna. Co to oznacza?
Art. 173. ust. 1. stanowi, że w przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń nie może:
1) zawierać umów ubezpieczenia;
2) przedłużać zawartych umów ubezpieczenia;
3) obejmować ochroną ubezpieczeniową nowych ryzyk na podstawie zawartych umów ubezpieczenia;
4) podwyższać sum ubezpieczenia w zawartych umowach ubezpieczenia;
5) dokonywać zmian umów ubezpieczenia zwiększających odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń, innych niż podwyższanie sum ubezpieczenia.
Więcej: w przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej umowy ubezpieczenia zawarte na czas nieokreślony ulegają przekształceniu w umowy ubezpieczenia zawarte na czas określony wynoszący 12 miesięcy, licząc od dnia cofnięcia zezwolenia, przy czym:
1) krajowy zakład ubezpieczeń i ubezpieczający mogą rozwiązać umowę ubezpieczenia w drodze porozumienia przed upływem tego terminu;
2) ubezpieczający może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia przed upływem tego terminu ze skutkiem natychmiastowym.
TUW Medicum chce się odwołać od decyzji KNF (może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, albo wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego).
Szczególną zagadką w tej sprawie jest status ubezpieczyciela jako TUW (Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych) i zachowania jego członków.
(TS. na podstawie ustawy i Medicum)