System zabezpieczenia zdrowotnego

Charakteryzując system ochrony zdrowia, trzeba przywołać najogólniejsze w tym zakresie stwierdzenia konstytucyjne (art. 68):
1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
2. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.
3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.
4. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

Następnie należy odwołać się do ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135 z późn. zm.), która określa (art. 1) przede wszystkim:
– warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
– zasady i tryb finansowania świadczeń;
– zasady i tryb kwalifikowania świadczeń opieki zdrowotnej jako świadczeń gwarantowanych;
– zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń;
– zasady powszechnego – obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego;
– zasady funkcjonowania, organizację i zadania Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Wskazana ustawa wprowadza listy oczekujących na świadczenia, które podlegają okresowej (co najmniej raz w miesiącu) ocenie pod względem prawidłowości prowadzenia dokumentacji, czasu oczekiwania na udzielenie świadczenia oraz zasadności i przyczyn zmian terminów udzielenia świadczenia. Ustawa wyróżnia też świadczeniobiorców nieobjętych obowiązkiem umieszczania na listach oczekujących oraz wprowadza kategorie medyczne „przypadek pilny” i „przypadek stabilny”.
Zbyt długie oczekiwanie na udzielenie świadczenia medycznego może być podstawą zrealizowania swojego prawa do świadczeń opieki zdrowotnej w innym państwie członkowskim (na podstawie europejskiej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie opieki zdrowotnej).

Niezadowolenie z organizacji i funkcjonowania polskiego systemu zabezpieczenia zdrowotnego jest bardzo duże (zob. ocenę). Ważna jest odpowiedź na pytanie, czy problem wiąże się wyłącznie z rażąco niedostatecznym finansowaniem systemu?
Pytanie jest szczególnie zasadne, jeżeli weźmie się pod uwagę, że wydatki na zdrowie mają obejmować nie tylko leczenie ambulatoryjne i szpitalne, ale także promocję zdrowia, profilaktykę chorobową, rehabilitację, świadczenia pielęgnacyjne.

Interesująca jest odpowiedź na pytanie o możliwości zastosowania prawdziwych ubezpieczeń w zabezpieczeniu zdrowotnym Polaków.