Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

W Polsce mamy – w co trudno uwierzyć – ponad 240 ubezpieczeń obowiązkowych.
Ubezpieczenia obowiązkowe, które można wprowadzać tylko ustawą, powinny być stosowane, gdy przemawiają za tym ważne względy (argumenty) społeczne. Taki ważny argument społeczny dotyczy obowiązku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych (ppm), bo chodzi o pewność pokrycia szkody wyrządzonej przez sprawcę. Trzeba zauważyć, że odszkodowanie wypłacane przez zakład ubezpieczeń (towarzystwo ubezpieczeniowe) nie tylko „chroni kieszeń” sprawcy, ale też zapewnia bezproblemowe (bez upominania się o nie u sprawcy szkody) uzyskanie odszkodowania na pokrycie straty poniesionej przez poszkodowanego.
Pozostałe ubezpieczenia obowiązkowe na ogół dotyczą odpowiedzialności cywilnej związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z wykonywanym zawodem.
Można powiedzieć, że dotyczy to też obowiązku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego (obowiązku ubezpieczenia OC rolników).
Kontrowersje wywołuje natomiast obowiązek ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, zwanego ubezpieczeniem budynków rolniczych. Wielu uznaje, że powinno to być ubezpieczenie dobrowolne.
Problem obowiązku ubezpieczenia występujący w ramach systemu ubezpieczeń społecznych to inny problem (zob. część portalu dotyczącą zabezpieczenia społecznego).
(TS.)

Najogólniej można wyjaśnić, że ubezpieczenia życiowe (dział I) są długookresowymi umowami ochrony ubezpieczeniowej. Natomiast ubezpieczenia majątkowe i niektóre ubezpieczenia osobowe (dział II) są krótkookresowymi (zawieranymi na okres do jednego roku) umowami ochrony ubezpieczeniowej, choć bardzo często są systematycznie odnawiane (np. ubezpieczenie mieszkania).
Podział ten jest istotny dla zakładów ubezpieczeń, które muszą wziąć pod uwagę czas swoich zobowiązań finansowych. Dla ubezpieczonych podział ten nie jest tak ważny.
(TS.)

Suma ubezpieczenia ma bardzo ważne znaczenie, bo określa górną granicę odpowiedzialności finansowej zakładu ubezpieczeń, a – co jeszcze ważniejsze – wyznacza zakres realnej ochrony ubezpieczeniowej. Trzeba bowiem zauważyć, że suma ubezpieczenia niższa od wartości ubezpieczanego przedmiotu oznacza niedoubezpieczenie, a w takiej sytuacji ewentualne odszkodowanie jest proporcjonalnie niższe.
W uproszczeniu można wyjaśnić, że samochód o wartości 80 tys. zł z reguły ubezpieczamy na sumę ubezpieczenia wynoszącą 80 tys. zł i wtedy mamy zapewnione pełne pokrycie ewentualnej szkody (straty). Natomiast przy ubezpieczeniu tego samochodu na sumę ubezpieczenia niższą, np. równą 60 tys. zł, to przy szkodzie (stracie) wynoszącej 20 tys. zł (ustalona wycena koniecznych prac blacharskich) otrzymamy odszkodowanie równe tylko 15 tys. zł, a nie 20 tys. zł. Odszkodowanie będzie więc proporcjonalnie niższe, mimo że poniesiona strata mieści się w sumie ubezpieczenia. Dlaczego? Gdyż zakres pokrycia ubezpieczeniowego wynosił tylko 75% (60 tys. zł do 80 tys. zł), a 75% 20 tys. zł to właśnie 15 tys. zł.
Podobne rozumowanie można przeprowadzić w ubezpieczeniu mieszkania, domu czy nieruchomości. Jeżeli zaniżymy sumę ubezpieczenia w stosunku do ich wartości, to ewentualna strata będzie pokrywana proporcjonalnie.
W ubezpieczeniu osobowym suma ubezpieczenia jest też górną granicą odpowiedzialności finansowej zakładu ubezpieczeń, ale trzeba ją traktować inaczej. Nie ustala się wartości danej osoby, choć można szacować straty wynikające z ewentualnej jej niezdolności do pracy czy śmierci. W przypadku śmierci ubezpieczonego uposażeni otrzymają świadczenie ustalone w umowie ubezpieczenia. Oczywiście będzie ono wyższe, gdy suma ubezpieczenia jest wyższa.
(TS.)

Przede wszystkim należy podkreślić, że wśród Polaków stale
rośnie świadomość tego, że można się domagać naprawienia wyrządzonej nam szkody (pokrycia straty). Stale rośnie też świadomość tego, że będziemy musieli naprawić wyrządzoną komuś szkodę (pokryć stratę). Dlatego posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym jest takie ważne. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym dają możliwość pokrycia wyrządzonej przez nas szkody (straty) przez naszego ubezpieczyciela. Dotyczy to zarówno
szkód (strat) wyrządzonych przez nas w związku z użytkowaniem mieszkania (zalanie mieszkania sąsiada), jak też szkód (strat) wyrządzonych przez nas w związku z uprawianiem narciarstwa (zniszczenie komuś nart, spowodowanie czyjegoś uszczerbku na zdrowiu).
(TS.)