Vademecum prawne

Warto oczywiście zwrócić uwagę, że instytucjonalizacja rynku ubezpieczeń wiąże się z szeregiem aktów prawnych, które ją wyrażają. Wtedy mówimy o rynku ubezpieczeniowym (ujęcie produktowe plus ujęcie regulacyjne).

Za ustawę „matkę” zwykle uważa się akt najogólniejszy, który w przypadku ubezpieczeń stanowi ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. 2015 poz. 1844, z późn. zm.).

Bardzo ważna, ze względu na stosunek zobowiązaniowy (cywilnoprawny) wynikający z umowy ubezpieczenia, ma ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93, z późn. zm.), w szczególności jego Tytuł XXVII Umowa ubezpieczenia (art. 805-834).

Z powodu zasięgu korzystania z ochrony ubezpieczeniowej, niezwykle ważna jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152, z późn. zm.).

Ze względu na nowe obowiązki dystrybutorów ubezpieczeń wobec korzystających z ochrony ubezpieczeniowej oraz zakres pośrednictwa ubezpieczeniowego, wyjątkowe znaczenie należy przypisać ustawie z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. 2017 poz. 2486, z późn. zm.).

Olbrzymie znaczenie dla konsumentów ochrony ubezpieczeniowej ma ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz.U. 2015 poz. 1348, z późn. zm.).

Ważne są akty prawne: ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1153, z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. 2016 nr 157 poz. 1119, z późn. zm.), gdyż to one dopełniają rynkowe warunki podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, określając zasady i organizację nadzoru nad tą działalnością.

Nadzwyczajne znaczenie ma ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887, z późn. zm.). Można ją nazwać ustawą „matką” dla większości rozwiązań ubezpieczeniowych z zakresu zabezpieczenia społecznego.

Pozostałe, ważne akty prawne z zakresu problematyki ubezpieczeń w zabezpieczeniu społecznym, w tym w szczególności dotyczące zabezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego, będziemy przywoływać w trakcie rozważania danych zagadnień. Szczególnym przykładem takiego aktu prawnego jest ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. 2018 poz. 2215).